African Clean Energy; familiebedrijf dat banen creëert in Afrika

28 juli 2017

African Clean Energy deed deze maand in Los Angeles mee met social startup-competitie Chivas Venture. In de verslaglegging over deze competitie lag de nadruk op familiebedrijven en de maatschappelijke impact van baancreatie: https://t.co/bA86m8Nqom. Helaas sleepte African Clean Energy de grote prijs op Chivas Venture niet in de wacht. Toch kwamen uit een interview dat ik een half jaar geleden deed met uitvoerend directeur Judith Walker, juist het familieaspect en het creëren van banen in Afrika sterk naar voren:

African Clean Energy startte in 2011 een fabriek voor ‘cook stoves’ (allesbranders) in Lesotho. Er was daar behoefte aan een alternatief voor het traditionele houtvuur én aan lokale werkgelegenheid. Stephen Walker zette ruim een kwart eeuw in verschillende landen lampenfabrieken op voor Philips. Zijn laatste ervaring voor dit bedrijf in Lesotho was het begin van zijn eigen onderneming African Clean Energy, die hij samen met zijn zoon Ruben oprichtte. Inmiddels biedt hun fabriek in Maseru – de hoofdstad van Lesotho – werk aan bijna vijftig lokale medewerkers. Ruben en zus Judith ondersteunen samen met anderen vanuit Amsterdam het werk van hun ouders in Lesotho. Judith vertelt over de werkgelegenheid die de fabriek in en rond Maseru biedt. Maar ook over de winst van allesbrander ‘ACE 1’ op het gebied van milieu, gezondheid en armoedebestrijding.

Lesotho – als koninkrijk op een bergplateau officieel het hoogstgelegen land ter wereld – heeft naast koude winters te maken met grote droogte. Er is ontbossing en erosie. “Mijn ouders zagen ter plekke wat dat betekende voor het dagelijks leven van mensen,” vertelt Judith. “Om te kunnen koken en hun huis te verwarmen, sprokkelde en hakte de lokale bevolking hout. Van bomen die er toch al weinig waren. Of ze betaalden veel geld voor paraffine en gas uit Zuid-Afrika. Door de kou en het koken in de open lucht ging veel brandstof ook nog eens verloren. En het inademen van de rook is heel ongezond. Helemaal als mensen in de winter binnen op open vuur koken.”

‘ACE 1’ is het draagbare fornuis dat Stephen Walker voor de lokale markt ontwikkelde. Dit kookstel verbrandt op een schone manier niet-plastic afval, koeienpoep, maar ook de korrels van gerecycled, geperst hout die African Clean Energy erbij levert. Het fornuis verwarmt tegelijkertijd het eten en het huis, op een veilige, gezonde en milieuvriendelijke manier. Naast kookstel en verwarming is de ACE 1 samen met het bijbehorende zonnepaneel, een bron voor ledverlichting en een oplaadpunt voor mobiele telefoons. Aan het ontwerp en het in productie nemen van de allesbrander, ging een uitgebreid lokaal onderzoek vooraf. En ook nu nog peilen Judith en haar team voortdurend de behoefte aan ACE 1 en het gebruik na de aanschaf. “Uit respect voor de klant laten we de keus bij hen,” vertelt ze. “Wij willen de markt niet overspoelen met een opgedrongen, goedkoop product.”

In plaats daarvan stellen speciaal getrainde lokale enquêteurs potentiële kopers vragen als: ‘Hoeveel geef je per maand uit aan energie?’ en ‘Waar spaar je voor?’. De ACE 1 kost honderd dollar (≈ € 90). ”Dat is veel geld voor mensen in Lesotho,” beaamt Judith. “Maar met het gebruik van de ACE 1 voor koken, stroom en licht, bespaar je direct op de energiekosten.” Met rentevrije leningen van microkredietbank Kiva kunnen groepen de fornuizen aanschaffen. Inmiddels hebben ruim 3000 mensen in Lesotho hun eigen ACE 1 en zijn 13.000 allesbranders geëxporteerd.

Naast de voorlichting over de financiële voordelen, geeft African Clean Energy ook uitleg over het gebruik en de winst voor gezondheid en milieu. De voorlichters en enquêteurs zijn lokaal aangestelde mensen. Datzelfde geldt voor andere ondersteunende diensten, de teamleiders en de productiemedewerkers. “Het bedrijf moet blijven draaien, ook als mijn vader op een gegeven moment met pensioen zou gaan,” benadrukt Judith. Inmiddels heeft African Clean Energy ook een tak in Oeganda en in Cambodja, waar de andere zoon van de familie woont. “De bedoeling is dat lokale medewerkers daar in de toekomst de ACE 1 in elkaar gaan zetten,” vertelt Judith, “maar Maseru blijft onze ‘flagship factory’!”

auteur: Lisa Koolhoven, Verhalenpodium

Dit interview is er één uit een reeks van goede voorbeelden van lokale productie van lokaal gebruikte goederen in Zuidelijk Afrika. Kent u een bedrijf dat in deze regio banen creëert? Dan kom ik graag in contact! Wellicht kan ook het verhaal van dat bedrijf dan onderdeel worden van deze reeks: info@verhalenpodium.nl